Pierwsze nowoczesne systemy wodociągowo-kanalizacyjne pojawiły się w połowie XIX wieku i były ściśle powiązane z powstaniem aglomeracji miejskich. Wśród prekursorów rozległych sieci wodociągowych znalazły się: Wielka Brytania, Niemcy oraz Francja. W krótkim czasie w krajobrazie większości miast europejskich pojawiły się efektowne budowle, służące utrzymaniu właściwego ciśnienia wody w sieci. Podwyższona struktura wieży cieśnień, zwieńczona zbiornikiem wody, nierzadko stanowiła wyróżniający się najwyższy element miejskiej infrastruktury. Obecnie wiele z tych budowli zaliczamy do zabytków architektonicznych, niektóre uległy zniszczeniu, inne przebudowano na oryginalne mieszkania, hotele, restauracje lub siedziby różnych instytucji. Oto wieża ciśnień w Giżycku
Wieża Ciśnień w Giżycku – perełki architektury
W Polsce jest prawie tysiąc wież ciśnień o zróżnicowanej architekturze. Są często niezwykle efektowne, ciekawie zaprojektowane i bogato zdobione. Wśród nich można wyróżnić wieże komunalne, zasilające miejskie sieci wodociągowe lub kolejowe, które zapewniały wodę dla parowozów oraz obiektów stacyjnych.
Można spotkać wieże zakładowe, zbudowane na potrzeby zakładów pracy, czy ogrodowe zasilające fontanny, kaskady, a także urządzenia wodne w ogrodach i parkach. Ich wysokość z reguły wahała się od 20 do 60m. Najwyższa wieża w Polsce znajduje się w Stargardzie Szczecińskim i osiąga wysokość 65m. Natomiast najstarszą polską wieżą wodną jest, pochodząca z XVI wieku, 25-metrowa wieża we Fromborku.
Wyjątkowa atrakcja
Pod względem architektonicznym, wieżę wodociągowę w Giżycku zalicza się do najoryginalniejszych tego typu budowli w Polsce. Powstała w 1900 roku, jako uwieńczenie centralnego systemu wodociągowego tego pięknego mazurskiego miasta. Obiekt zbudowano w całości z czerwonej cegły. według projektu inżyniera Otto Intze. Podstawową funkcją giżyckiej wieży ciśnień było zapewnienie dostaw wody do każdego budynku przemysłowego, mieszkalnego oraz użyteczności publicznej w mieście.
W tym celu wewnątrz charakterystycznej kopuły zamontowano zbiornik wodny o pojemności 200 m³ (wysoki – 3,80 m, szeroki – 8 m), który stanowił urządzenie wyrównawcze. Służył on do gromadzenia wody w okresie minimalnego poboru, a następnie pomagał uzupełniać braki w sieci w godzinach największego zapotrzebowania na wodę. W skrócie oznacza to, że umożliwiał utrzymanie odpowiedniego ciśnienia wody w sieci wodociągowej przez całą dobę. Przez prawie sto lat wieża ciśnień w Giżycku służyła jego mieszkańcom, zarówno funkcjami dla realizacji których została stworzona, jak i niezwykłą architekturą. Obecnie ten przemysłowy obiekt stanowi rozpoznawalny symbol miasta.
Wieża ciśnień w Giżycku i jej nowa historia
Dzięki staraniom nowego właściciela, wieżę ciśnień w Giżycku poddano renowacji i co najważniejsze nie podzieliła losu wielu zrujnowanych zabytków. Nad wejściem do budynku widnieją dwa herby: miasta i mazurski. Herb Miasta Giżycka przedstawia tarczę wypełnioną błękitnym tłem. W polu tarczy umieszczone są trzy ryby. Kolor tła symbolizuje lojalność i wierność, natomiast srebrzysta-biel oznacza czystość, prawdę oraz niewinność. Według legendy książę pruski Fryderyk Wilhelm I w trakcie swego pobytu w Giżycku zjadł w miejscowej karczmie trzy smażone leszcze. Ryby tak bardzo mu smakowały, że w dowód wdzięczności postanowił nadać miastu herb przedstawiający trzy leszcze na tarczy (niejako na talerzu). Natomiast wywodzący się z pierwszej połowy XIX wieku trójkolorowy Herb Mazurski swoje inspiracje czerpał z barw rewolucji francuskiej. Występujący na nim błękit symbolizuje wierność, biel oznacza czystość oraz honor, a czerwień jest świadectwem umiłowanie prawa i prawdy.
Podczas prac remontowych wieży szczyt kopuły zyskał nowoczesny taras widokowy, harmonizujący z charakterystyczną neogotycką architekturą obiektu. Z tarasu rozpościera się przepiękna panorama miasta, jezior i okolicy. Z jednej strony możemy podziwiać okazałą taflę jeziora Niegocin, z drugiej urokliwe jezioro Kisajno. Na szczyt wieży wiedzie 129 schodów. Na najwyższej kondygnacji wieży (162 metrów n.p.m.) mieści się przytulna kawiarnia. We wnętrzu budynku, na trzech kondygnacjach, znajduje się muzeum regionalne, którego gromadzi eksponaty przedstawiające życie codzienne dawnych mieszkańców Mazur oraz przedmioty związane z historią Giżycka i regionu.
Warto zwiedzić!
Giżycka wieża ciśnień znajduje się na wzgórzu, przy skrzyżowaniu ulicy Warszawskiej i Wodociągowej. Cały obiekt został dostosowany pod względem estetycznym i funkcjonalnym do celów turystycznych i w sezonie jest dostępny dla zwiedzających (maj-wrzesień). Budowla ma 25 m wysokości, 7,20 m szerokość u podstawy i ponad 9 m szerokości u korony. Wejście na górę odbywa się po wewnętrznych krętych schodach lub nowoczesną windą. Na obszernej platformie widokowej można skorzystać z lunet. Zwiedzanie obiektu wymaga zakupienia biletu. Aktualne ceny biletów znajdują się na stronie: http://www.wieza-gizycko.pl/cennik/. Na pewno warto uwzględnić ten wyjątkowy obiekt w swoich planach turystycznych.
