Jezioro Jagodne położone jest w województwie warmińsko – mazurskim, w powiecie giżyckim. Oprócz dogodnych warunków do żeglowania i wędkowania gwarantuje liczne miejsca widokowe, z których można podziwiać wyjątkowe walory przyrodnicze jeziora i okolic.
Na żeglugowym szlaku
Jezioro Jagodne leży na głównym szlaku wodnym Wielkich Jezior Mazurskich. pomiędzy Kanałem Szymońskim a Kanałem Kula. Ma kształt mocno wydłużony. Ułożone z północnego – wschodu na południowy – zachód, rozciąga się na długości prawie 9 km. Maksymalna szerokość zbiornika sięga 1,8 km. Jagodne, poprzez krótki Kanał Kula, którego wody wypływają przy północnym krańcu, łączy się z jeziorem Boczne. Natomiast drugim kanałem, którego wylot znajduje się na południu, łączy się z jeziorem Szymon. Przez Jagodne biegną także szlaki: żeglarski i kajakowy, które prowadzą z północy na południe, do jeziora Szymon.
Malownicze zatoki.
Jagodne jest bardzo urokliwym jeziorem, o zróżnicowanym ukształtowaniu linii brzegowej. Jego zatoki są często wyodrębniane jako oddzielne zbiorniki. Po północnej stronie znajdują się cztery zatoki. Zatokę przy zachodnim brzegu nazywa się jeziorem Mulik. W południowym kierunku rozpościera się zatoka zwana jeziorem Zimny Kąt. Przeciwległa strona jeziora łączy się z zatokami zwanymi jezioro Górkło oraz jezioro Szymoneckie. Powierzchnia Jeziora Jagodno, łącznie z wyodrębnionymi zatokami wynosi 942,7 ha.
Jezioro Jagodne i bezimienne wyspy
Jezioro Jagodne posiada wiele dopływów, z których większość stanowią rowy melioracyjne. Zbiornik ma niezwykle urozmaiconą rzeźbę dna, z licznymi głęboczkami oraz podwodnymi górkami. Powierzchnię akwenu zdobią cztery bezimienne wyspy. Trzy z nich, leżące w środkowej części jeziora, są płaskie oraz podmokłe i pod względem rozmiarów są one bardzo zbliżone do siebie. Najbardziej wysunięta na północ wyspa, pokryta jest z znacznej części lasem. Natomiast na wyspie położonej w południowej części znajdują się tereny podmokłe i krzaki. Czwarta, położona na brzegu zachodnim, na wysokości wsi Prażmowa jest najmniejsza. Brzegi zbiornika na ogół są płaskie albo lekko wyniesione. Wyjątek stanowi jego północna strona, w pobliżu kanału Kula, którą wyróżniają wysokie a także strome skarpy. W części zachodniej rozpościerają się pola uprawne oraz łąki, natomiast w części północnej i wschodniej – łąki oraz połacie leśne. Południowe brzegi pokrywają głównie tereny podmokłe. Linia brzegowa jeziora Jagodne porośnięta jest wąskim pasem roślinności wodnej.
Jezioro Jagodne – jezioro rynnowe
Do charakterystycznych cech zbiornika należy występowanie znacznych głębin, szczególnie w centralnej jego części. Największa głębia znajduje się w obszarze położonym na północ od wsi Prażnowo i sięga 37,4 m. W najdalej wysuniętych na północ oraz południe miejscach głębokość akwenu nie przekracza 20 m. Na całym obszarze jeziora znajduje się niewielka ilości płycizn. Jedynie w pobliżu wysp oraz w okolicy północno – zachodnich brzegów można spotkać miejsca, gdzie głębokość spada poniżej 2 m. Średnia głębokość zbiornika wynosi 8,7 m.
Nad brzegami jeziora Jagodne.
Wzdłuż linii brzegowej jeziora położonych jest kilka wsi. Na zachodnim brzegu leży miejscowość Kozin. Niegdyś była wsią rybacka. Na południe od niej leży wieś Prażmowo. Na wschodnim brzegu jeziora rozpościerają się dwie wsie: Jagodne Wielkie oraz Jagodne Małe. To właśnie Jagodne Małe wybrał sobie na miejsce zamieszkania poeta epoki baroku – Zbigniew Morsztyn. We wsi zachował się XIX – wieczny klasycystyczny dwór, który stanowił posiadłość rodziny Iwan. W pobliżu, w lesie nad Jeziorem Jagodne, znajduje się jej rodowy grobowiec. Według miejscowej legendy w krypcie został pochowany właściciel majątku – Rudolf Iwan, wraz ze swym ukochanym koniem.
Na południowo-wschodnim brzegu położona jest wieś Górkło, natomiast wzdłuż południowego rozpościera się miejscowość Szymonka. Znajduje się tam imponujący ceglany budynek neogotyckiego kościoła, który podczas zawieruchy wojennej w znacznym stopniu uległ zniszczoniu. Po I wojnie światowej został odbudowany i służył wiernym wyznania ewangelickiego. Po II wonie światowej został przekazany katolikom. Obecnie przed kościołem pw. Wniebowzięcia NMP znajduje się pomnik poległych w czasie I wojny światowej. W otulinie jeziora można odnaleźć liczne ośrodki wypoczynkowe, hotele, kampingi i pola biwakowe. Nad brzegiem znajdują się przystanie żeglarskie, małe mariny, kąpieliska oraz punkty widokowe.
Ciekawostki
- Zastanawiając się na etymologią nazwy Jagodne, mając na myśli zarówno jezioro jak i dwie wsie – Jagodne Wielkie oraz Małe, dość oczywiste wydaje się powiązanie z językiem polskim w odniesieniu do miejsca, gdzie rośnie dużo jagód. Jednak nazwa ma przypuszczalnie inny źródłosłów – staropruski i pochodzi od popularnego pruskiego imienia – Jagotthe.
- Zimą ośrodki wypoczynkowe położone na jeziorem Jagodne zachęcają do wędkarstwa podlodowego, łyżwiarstwa, iceboard’u (odmiana windsurfingu) oraz kuligów z pochodniami.
- Z kościołem we wsi Szymonka wiąże się makabryczna historia. W 2012 roku, gmina Ryn sprzedała działkę, która okazała się terenem parafialnego cmentarza funkcjonującego w XVI -XIX wieku. Przy użytkowaniu, nabywca działki natrafił na ludzkie szczątki, które po pewnym czasie złożono w zbiorowej mogile i pochowano na obecnie funkcjonujacym cmentarzu.
Zobacz również
- Jezioro Boczne – centrum szlaku Wielkich Jezior Mazurskich
- Jezioro Dejguny – przepiękna przyroda i malownicze widoki
- Jezioro Nidzkie i jego strefa ochronna
- Jezioro Mamry – Polskie jezioro numer dwa!
- Jezioro Święcajty – jezioro dla turystów!
Piotrek_kolucki, CC BY 3.0, via Wikimedia Commons
