Nieskazitelna przyroda, malownicze krajobrazy, cisza to niewątpliwe atuty jakie ma Jezioro Wydmińskie. Ten uroczy akwen, objęty całkowitym zakazem używania silników spalinowych, oferuje doskonałe warunki do rekreacji i wędkowania. Występujące w jeziorze liczne gatunki ryb przyciągają nawet najbardziej wybrednych amatorów tego hobby.
Charakterystyka jeziora
Jezioro Wydmińskie położone jest 23 km na wschód od Giżycka, w gminie Wydminy, przy drodze i linii kolejowej prowadzącej do Olecka i Ełku. Znajduje się na terenie Pojezierza Ełckiego na pograniczu z Krainą Wielkich Jezior Mazurskich, w dorzeczu rzeki Gawlik. Akwen ten łączy się niewielkim przesmykiem z małymi jeziorami: Smolnik Duży i Smolnik Mały. Jest to jezioro typu polodowcowego, wytopiskowo-rynnowe, o bardzo wydłużonym kształcie. Oś zbiornika jest zorientowana z kierunku północno-zachodniego na południowo-wschodni. Dno akwenu jest zróżnicowane i bardzo nieregularne. Jezioro Wydmińskie jest stosunkowo płytkim zbiornikiem, gdzie wskaźnik głębokości wynosi 0,3 (oznacza stosunek głębokości średniej do maksymalnej).
Brzegi Jeziora Wydmińskiego są dość strome i wysokie. Płaski brzeg można spotkać jedynie w południowo-wschodniej części akwenu. Jest zasilany głównie przez dopływy znajdujące się w jego wschodniej części. Obszar zlewni jeziora jest w większości zadrzewiony i znajdują się tam pola, łąki, pastwiska – co sprawia, iż teren ten wykorzystywany jest do produkcji rolnej.
Badania wód Jeziora Wydmińskiego nie wykazały źródeł zanieczyszczeń zbiornika oraz jego dopływów i zaliczono je do III klasy czystości.
Wyspowe jezioro Wydmińskie
Na Jeziorze Wydmińskim prądy wodne utworzyły wiele tzw. ploso , czyli zagłębień w dnie jeziora ograniczonych przewężeniami, a także półwyspów i wysepek. Największą z nich jest wyspa w południowej części jeziora, w okolicy miejscowości Wydminy (47 h powierzchni). Na wysoki brzeg wyspy można dostać się z zachodniej części akwenu dwoma pomostami. Kierując się ku wschodniemu brzegowi Jeziora Wydmińskiego napotkamy trzy małe, płaskie i zadrzewione wyspy. Pomiędzy półwyspem w kształcie trójkąta a zachodnim brzegiem zbiornika leżą dwie kolejne niezadrzewione wysepki. Natomiast duży półwysep, który usytuowany jest w pobliżu miejscowości Sucholaski, tworzy zatokę ze znajdującą się na niej niewielką Wyspą Miłości.
Wszystkie wyspy znajdujące się na Jeziorze Wydmińskim zajmują łącznie 56,9 ha, co stanowi 14,1 % jego powierzchni. Te wartości wskazują, że jest to jedno z najbardziej „uwyspionych” jezior mazurskich.
Jezioro Wydmińskie w liczbach
- średnia głębokość ok. 3 m; największa głębia 9,8 m;
- największa długość jeziora 7,25 km;
- szerokość maksymalna 0,75 km;
- linia brzegowa o długości 28,65 km, współczynnik rozwinięcia linii brzegowej 4,08;
- objętość wody jeziora 11738,5 tys. m3
- Powierzchnia lustra wody 336,6 ha, które położone jest na wysokości 130,8 m. n.p.m.
Jezioro Wydmińskie i jego uroki
Zbiornik ma bardzo zróżnicowaną linię brzegową. W części pokrytej lasem, dostęp do akwenu jest bardzo trudny. Ponadto, na tym obszarze znajduje się wiele zakrzewionych terenów i szuwarów. Z tego względu ta część Jeziora Wydmińskiego nie zachęca do odwiedzin. Jednak na terenie obejmującym miejscowości Wydminy i Sucholaski, które są ulokowane przy brzegach zbiornika, sytuacja jest diametralnie inna. W Sucholaskach brzeg Jeziora Wydmińskiego jest dobrze zagospodarowany – znajdują się tam liczne plaże i kąpieliska. Roślinność brzegowa ciągnąca się wzdłuż osad wiejskich jest uboga. Można spotkać tam jedynie niewielkie kępy szuwaru trzcinowego. Podobnie wygląda brzeg jeziora w okolicach wsi Wydminy, charakteryzujący się stosunkowo zwartą zabudową. Znajdują się tam również ładne plaże i kąpieliska, a także miejsca wyznaczone do wędkowania.
Wydminy
Jezioro Wydmińskie swoją nazwę zawdzięcza miejscowości Wydminy. Jest to niezwykle malownicza wieś letniskowo – wypoczynkowa. Szczuje się, że pierwsi osadnicy pojawili się nad brzegami Jeziora Wydmińskiego już w okresie neolitu. Historycy podają, że na tym terenie w XIII wieku znajdował się gród, który spalili Krzyżacy. Na jego miejscu w 1480 r. założono wieś o nazwie Wedem. Dopiero w XVI wieku po raz pierwszy użyto nazwy Wydminy, która obowiązuje do dziś. Historia tej wsi była burzliwa: najpierw Krzyżacy spalili gród, następnie Tatarzy najechali go i zniszczyli. W 1852 r. wybuchł pożar, który strawił doszczętnie całą wieś. Podczas działań I wojny światowej zniszczeniu uległo 75 % zabudowań, podobne straty przyniosła II wojna światowa.
W 1947 roku w ramach Akcji Wisła przesiedlono do Wydmin ludność ukraińską, która zbudowała tu swoją parafię greckokatolicką. Do dzisiaj znajduje się tu zarówno kościół rzymskokatolicki, jak i ewangelicko – augsburski.
Wędkowanie
Jezioro Wydmińskie, ze względu na małą głębokość, liczne wypłycenia i znajdujące się wyspy, tworzy zbiornik o charakterze stawowym. Jest w związku z tym niezwykle atrakcyjnym miejscem dla amatorów wędkarstwa. Uważa się, że jest to najbardziej zasobne w ryby jezioro w północno-wschodniej Polsce. Do najczęściej spotykanych w tych wodach drapieżników należy: okoń, szczupak i węgorz. Natomiast dominującymi rybami spokojnego żeru są: płocie, leszcze, karpie, liny, karasie oraz wzdręgi.
Atrakcje w pobliżu Jeziora Wydmińskiego
Oprócz walorów krajoznawczo – przyrodniczych i rekreacyjnych, każdy turysta przybywający nad Jezioro Wydmińskie znajdzie wiele ciekawych miejsc, które usytuowane są w jego najbliższej okolicy. Warte zobaczenia są:
- Kościół Chrystusa Zbawiciela w Wydminach, wzniesiony w połowie XVI w., zniszczony przez pożar w 1572 roku, po czym odbudowany na przełomie XVII i XVII wieku (oddalony 3 km);
- Cerkiew grekokatolicka w Wydminach pw. świętych Włodzimierza i Olgi (3 km);
- Cmentarz ewangelicki w Kruklinie z kilkoma grobami sprzed II wojny światowej (5,7 km);
- Kamienny most kolejowy w Grądach Kruklaneckich, będący drugą pod względem długości budowlą tego typu w Prusach – po znanych wiaduktach w Stańczykach (8,2 km);
- Cmentarz ewangelicki w Upałtach z dobrze zachowanymi żeliwnymi krzyżami oraz kilkoma nagrobkami. Znajduje się również niewielka kwatera z grobami niemieckich żołnierzy oraz zbiorowa mogiła żołnierzy rosyjskich, którzy polegli w tym rejonie w latach 1914 -1915 (8,3 km);
- Rezerwat Staświńskie Łąki – siedlisko ptactwa na terenie po wyschniętym jeziorze. Oprócz wielu gatunków ptactwa wodnego, znajduje się tam rzadko spotykana ostoja cietrzewia. Obszar zajmujący około 2,5 hektara jest ulubionym miejscem obserwowania życia tych bardzo rzadkich i interesujących gatunków ptaków (ok. 6 km).
Zobacz również
- Jezioro Nidzkie i jego strefa ochronna
- Jezioro Gawlik – jezioro wielu wysp
- Jezioro Rydzówka – jedno z mniejszych jezior na Pojezierzu Mazurskim
- Jezioro Harsz – jedno z najczystszych zakątków Mazur
- Jezioro Kisajno – zbiornik wśród sosnowych lasów
Zdjęcie pochodzi z Wikimedia Commons na licencji Creative Commons Attribution 3.0 Unported. Autor zdjęcia: geo573.
