Mazurski Park Krajobrazowy należy do największych parków krajobrazowych w Polsce. Utworzony został w celu ochrony wielkiego bogactwa oraz różnorodności mazurskiego świata roślin i zwierząt, bujności lasów, torfowisk, a także wód płynących. W jego granicach znajduje się największe w Polsce jezioro Śniardwy jak również północny, wyjątkowo cenny fragment Puszczy Piskiej wraz z rzeką Krutynią. Odnajdziemy tu przede wszystkim niezwykle urozmaicone środowisko przyrodnicze, unikatową faunę i florę, rozległe połacie dziewiczej kniei, przepiękne jeziora oraz rzeki.
Wyjątkowy obszar
Mazurski Park Krajobrazowy leży w sercu Krainy Tysiąca Jezior, na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, w obrębie gmin: Piecki, Mrągowo, Świętajno, Ruciane-Nida, Mikołajki, Orzysz oraz Pisz, w granicach powiatów: piskiego, mrągowskiego, a także szczycieńskiego. Park został założony w grudniu 1977 roku w celu zachowania wartości przyrodniczych, kulturowych i historycznych tej krainy. Rozciąga się między Mikołajkami (na północy) a Rucianem-Nidą (na południu) oraz między Orzyszem (na wschodzie) i Mrągowem ( na zachodzie). Położony jest na obszarze 53 655 ha, z kolei powierzchnia jego strefy ochronnej obejmuje prawie 19 tyś ha. Większą cześć tej krainy zajmują lasy (28 440 ha), natomiast pozostałe tereny to rzeki, jeziora ( 15 715 ha) oraz pola, łąki i tereny zabudowane. Administracja parku znajduje się w przepięknej miejscowości Krutyń.
Mazurski Park Krajobrazowy – dlaczego tak niezwykły?
Pod względem powierzchni, jest to największy park krajobrazowy w Polsce, a przy tym najstarszy na Mazurach. Około 1600 hektarów powierzchni zajmują wody, poza tym aż 60 jezior ma powierzchnię ponad 1 ha. Przez obszar parku przepływa rzeka Krutynia, która jest dodatkowo uznawana za jeden z najładniejszych szlaków kajakowych w Europie. W jej dorzeczu znajduje się ponad 20 małych, śródleśnych jeziorek dystroficznych.
W granicach Mazurskiego Parku Krajobrazowego ustanowiono rezerwaty przyrody. Dzięki temu, rośnie w nich 850 różnych gatunków roślin naczyniowych, z takimi unikatowymi gatunkami jak: pełnik europejski, chamedafne północna i dzwonecznik wonny. Znajduje się tu także prawdopodobnie najstarsze drzewo na Mazurach – „Królewska Sosna”. Wśród bogatej fauny Mazurskiego Parku Krajobrazowego można wyszczególnić takie zwierzęta jak: wilki, łosie, rysie, bobry oraz wydry. Ponadto, w zaroślach i w koronach drzew można wypatrzeć około 200 gatunków ptaków, w tym orliki krzykliwe, bieliki, rybołowy, czaple, bociany czarne i puchacze.
Rezerwaty przyrody
W obrębie Mazurskiego Parku Krajobrazowego utworzono 11 rezerwatów przyrody:
- Rezerwat przyrody Stary Czapliniec – ornitologiczny (pow. 17,10 ha)
- Rezerwat przyrody Czaplisko Ławny Lasek – ornitologiczny (pow. 6,8 ha)
- Rezerwat przyrody Jezioro Łuknajno – ornitologiczny (pow. 1189,11 ha)
- Rezerwat przyrody Jezioro Warnołty – krajobrazowo-ornitologiczny (pow. 373,3 ha)
- Rezerwat przyrody Królewska Sosna – leśno-torfowiskowy (pow. 103,76 ha)
- Rezerwat przyrody Krutynia Dolna – krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny (pow. 969,33 ha)
- Rezerwat przyrody Krutynia – krajobrazowo-leśny (pow. 273,12 ha)
- Rezerwat przyrody Pierwos – krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny (pow. 605,48 ha)
- Rezerwat przyrody Strzałowo – leśny (pow. 14,12 ha)
- Rezerwat przyrody Zakręt – torfowiskowo-leśny (pow. 105,8 ha).
- Rezerwat przyrody Jezioro Lisunie- wodno-florystyczny ( pow. 15,78 ha)
Osobliwości przyrody
Największe przyrodniczo-krajobrazowe skarby Mazurskiego Parku Krajobrazowego znajdują się w rezerwatach przyrody: Zakręt, Krutynia, Królewska Sosna i Łuknajno.
Zakręt
W środku tego rezerwatu przyrody ukryte są trzy płytkie i ginące we mgle muliste, dystroficzne jeziorka. Są one porośnięte wysokimi roślinami bagiennymi i otoczone lasami sosnowymi, w których rosną olbrzymie 200-letnie dęby szypułkowe. Dodatkowo, odwiedzając rezerwat można zobaczyć proces zarastania leśnego jeziora i powstawania torfowisk z „pływającymi wyspami”. W pobliżu wsi rośnie para starych drzew stanowiących pomnik przyrody, który miejscowa ludność nazwała „Zakochaną Parą”.
Krutynia
Wycieczki wiosłowe na rzece Krutyni gwarantują niezapomniane wrażenia i bliski kontakt wyjątkowym światem roślin oraz pięknymi krajobrazami. Rzeka jest płytka, z krystalicznie czystą wodą, która płynie licznymi zakrętami. Trasa prowadzi przez 20 jezior połączonych strumieniami. Dopóki pozwoli na to pogoda, to w czasie spływu towarzyszyć nam będzie bzyczenie owadów i świergotanie ptaków. Na trasie znajduje się 10 miejsc do cumowania wyznaczonych przez PTTK.
Królewska Sosna
Szczególną ochroną objęty jest ponad 300-letni martwy dąb zwany „Dębem nad Mukrem” oraz obumarłe 30 lat drzewo – „Królewska Sosna”. Na tym terenie rozległych lasów i torfowisk znajdują się liczne 200-letnie dęby szypułkowe, świerki i brzozy, a także zamulone jeziora leśne z reliktami torfowisk wysokich, takimi jak: rosiczka, wrzosiec rozmarynowy i herbata bagienna.
Łuknajno
Prawdziwą perłą i wymarzonym rajem dla ornitologów jest Rezerwat Jezioro Łuknajno, niedaleko Mikołajek. Jest on unikalną na skalę europejską siedzibą ptactwa wodnego, a w szczególności łabędzia niemego. Na terenie rezerwatu żyje ponad 170 gatunków ptaków, a najliczniejszą kolonię stanowią właśnie łabędzie, które nie do końca są nieme. Uważnie się wsłuchując możemy wyłapać ich odgłosy i całą gamę wydawanych dźwięków (chrząknięcia, zachrypnięte gwizdy i syczenie), które na ogół mają na celu odstraszenie intruza. Do obserwacji ptaków służą trzy drewniane wieże widokowe, co więcej – posadowione nad samym brzegiem jeziora.
Aktywne formy zwiedzania parku
Mazurski Park Krajobrazowy oferuje różnorodne formy aktywnej rekreacji: od leśnych spacerów, przez piesze wędrówki i wycieczki rowerowe, po spływy kajakowe. Na wprawę można wyruszyć z Mikołajek, Rucianego-Nidy lub z miejscowości Krutyń. To idealny sposób na odkrywanie tej cudownej krainę i obcowanie z dziewiczą przyrodę.
Na terenie parku wytyczono ścieżki przyrodnicze i szlaki rowerowe o łącznej długości około 400 km. Na ich trasie znajdują się wieże do obserwacji ptactwa, kładki oraz pomosty. W gronie najpopularniejszych tras przyrodniczych (o długości 1,8 – 11 km) znajdują się ścieżki:
- Wokół stawu w Pieckach
- Rezerwat Zakręt
- Rezerwat Krutynia
- Krutyń-Rosocha
- Krutyń – Zgon
- Okolice Łuknajna
Wśród tras rowerowych dużym zainteresowaniem cieszą się :
- Jezioro Mokre
- Rezerwaty Krutyńskie
- Kulturowo-Historyczna
- Ernsta Wiecherta
- Kadzidłowo – Dolna Krutynia
- Leśniczówka Pranie
Zobacz również
- Suwalski Park Krajobrazowy – miejsce z unikatowym
- Jezioro Kisajno – zbiornik wśród sosnowych lasów
- Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich
- Jezioro Dobskie – rezerwat przyrody
Kokinodrako37, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons
