Historia gromadzonych w Muzeum Kultury Ludowej Węgorzewo zbiorów sięga lat sześćdziesiątych XX wieku. Placówka wraz z sąsiadującym Parkiem Etnograficznym nad Węgorapą skupia się na prezentowaniu muzealiów z obszaru województwa warmińsko-mazurskiego oraz upowszechnianiu i pielęgnowaniu kultury macierzystych mieszkańców tego terenu. Warto wybrać się do węgorzewskiego skansenu, aby poznać tradycje, zwyczaje i obrzędowość regionu oraz skorzystać z atrakcyjnych zajęć rękodzielniczych.
Muzeum Kultury Ludowej Węgorzewo – kilka słów o historii
Placówka powstała w oparciu o zbiory dawnego Powiatowego Domu Kultury oraz Izby Regionalnej w Ogonkach. Obecnie podlega samorządowi województwa warmińsko-mazurskiego. Mieści się przy ulicy Portowej 1, w zabytkowym budynku podmiejskiego dworku z pierwszej połowy XVIII wieku. Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie utworzono dzięki staraniom miłośników Regionu. W latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia zainicjowali oni gromadzenie różnego rodzaju zabytków, związanych z historią regionu. Oficjalnie działalność muzealną rozpoczęto w 1991 roku. Eksponowano przedmioty codziennego użytku. Były to m.in.:
- sprzęt gospodarczy,
- tkaniny,
- odzież,
- akcesoria obrzędowe,
związane z kulturą ludową ludności zamieszkującej tereny Polski północno-wschodniej, dawniej i obecnie. Bardzo ważną część zbiorów muzeum stanowią przykłady sztuki ludowej. Malarstwo i rzeźby lokalnych twórców oraz okazała kolekcja wyjątkowych pisanek i wycinanek.
Obecnie działania placówki skoncentrowane są na wszelkich śladach kultury ludowej grup etnicznych oraz narodowościowych, które zamieszkiwały w przeszłości lub zamieszkują w dzisiejszych czasach północno–wschodnią część naszego kraju. Oznacza to, że w zbiorach znajdują się przede wszystkim eksponaty z obszaru Warmii i Mazur.
Muzeum Kultury Ludowej Węgorzewo – etnografia
Burzliwe dzieje regionu, obejmujące między innymi wysiedlenia i repatriacje, stawiają przed muzealnikami trudne zadanie. W wielu przypadkach dziedzictwo materialne miejscowej grupy etnicznej ulegało rozproszeniu, całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu. Jednak na przekór przeciwnościom losu grupa entuzjastów podjęła w latach 60-tych pierwsze próby gromadzenia dóbr kulturalnych związanych z ziemią warmińsko-mazurską. Dzięki ich staraniom oraz pracy naukowej kolejnych pracowników, Muzeum może obecnie poszczycić się wspaniałą kolekcją. Obejmuje ona przeto ponad 5400 obiektów z zakresu tradycyjnego rzemiosła, ubioru, tkanin, sprzętu gospodarstwa domowego, rękodzieła obrzędowego i ludowego, wyposażenia wnętrz oraz sztuki nieprofesjonalnej. Archiwum muzealne gromadzi fotografie, dokumenty, nagrania dźwiękowe i audiowizualne, związane z poszczególnymi grupami narodowościowymi, zamieszkującymi obszar Warmii i Mazur oraz Suwalszczyznę.
W zbiorach Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie w ramach wystaw stałych i czasowych możemy podziwiać:
- narzędzia służące do obróbki drewna, metali, skór, czy gliny, eksponaty związane rzemiosłem (m.in.: ciesielstwo, tkactwo, meblarstwo, kowalstwo, plecionkarstwo, rymarstwo, garncarstwo),
- dekoracyjne wyroby plastyki obrzędowej, drewniane oraz gliniane rzeźby i płaskorzeźby (na ogół o tematyce sakralnej, antropomorficznej oraz zoomorficznej).
Archeologia i historia
Pozyskane, w wyniku prac badawczych oraz w formie darów od mieszkańców regionu, zbiory archeologiczne Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie obejmują okres od ery mezolitu aż po rok 1945. Do najcenniejszych należy znalezisko wydobyte z grobu w Kamieńskich, a także zespół średniowiecznej oraz nowożytnej mazurskiej ceramiki. Natomiast w zbiorach historycznych Muzeum znajdują się archiwalne dokumenty z okresu od XVIII wieku do lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Są to m.in.: pocztówki, fotografie, plakaty, znaczki pocztowe, czasopisma czy ulotki.
Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie – działalność wystawiennicza, edukacyjna i naukowa
Oprócz głównego budynku Muzeum udostępnia zwiedzającym:
- pracownię ceramiczną, chaty z Krzyżewa (z 1838 i 1825 r.),
- budynek gospodarczy,
- chatę z Woźnic (z końca XVIII w.),
- remizę strażacką z Ołownika (z przełomu XIX / XX w.),
- kuźnię z Zabrostu (z przełomu XIX / XX w.),
- budynek mieszkalny konstrukcji szachulcowej z Węgorzewa (z ul. Sienkiewicza 12).
W ramach wystaw stałych prezentowane są:
- Cztery pory roku w izbie chłopskiej” (w chacie Krzyżewo),
- „Kultura materialna nowych mieszkańców Mazur” (w chacie Woźnice 35)
- „Rzemiosło wiejskie- narzędzia i wyroby” (w chacie z Krzyżewa nr 16).
Obszar bezpośrednio przylegający do budynku muzealnego zajmuje Park Etnograficzny nad Węgorapą. Utworzenie skansenu miało na celu ochronę ostatnich mazurskich chałup podcieniowych oraz unikatowych reliktów mazurskiego budownictwa wiejskiego. Oprócz funkcji wystawienniczych, budowle w skansenie służą także jako pracownie „ginących zawodów” oraz tło plenerowych imprez inicjowanych przez Muzeum.
Na terenie skansenu Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie organizowane są także zajęcia rękodzielnicze miedzy innymi z: ceramiki, tkactwa, plastyki obrzędowej, garncarstwa. W pracowniach powstają oryginalne tkaniny, ciekawe wyroby z bibuły, filcu, malowanie ozdoby, tradycyjne wypieki, zabawki i wiele innych dzieł. W salach ekspozycyjnych Muzeum oraz na obszarze Parku Etnograficznego nad Węgorapą odbywają są zajęcia edukacyjne. Prowadzone w formie lekcji i warsztatów z zakresu archeologii, historii, etnografii, a także krajoznawstwa. Poza tym Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie współpracuje ze środowiskami akademickimi. Prowadzi również badania naukowe, organizuje seminaria, wykłady, inicjuje wiele przedsięwzięć kulturalnych, takich jak: Międzynarodowy Jarmark Folkloru czy Spotkania Twórców Ludowych.
Zobacz również
- Giżycko – co warto zobaczyć?
- Muzeum mazurskie w Owczarni
- Muzeum Indian w Spytkowie
- Mamerki (bunkry) – Kwatera główna niemieckich wojsk lądowych
- Jezioro Kirsajty
Antekbojar, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
