Na całym świecie wzniesiono ponad 230 wież i kolumn ogniowych ku czci Otto von Bismarcka. Niektóre z nich wybudowano w tak dalekich krajach jak Kamerun, Tanzania, Chile czy Papua-Nowa Gwinea. Jednak zdecydowana większość z nich powstała na obszarze ówczesnego Cesarstwa Niemieckiego. We współczesnych granicach naszego kraju wzniesiono czterdzieści tego typu wież, z których do dzisiaj zachowało się jedynie siedemnaście. Jedną z wież upamiętniającą Żelaznego Kanclerza Rzeszy możemy zobaczyć w mazurskim Srokowie na Diablej Górze. Wieża Bismarcka Srokowo.
Wieża Bismarcka w Srokowie jako wyraz hołdu dla żelaznego męża stanu
Otto von Bismarck był jednym z najbardziej wyrazistych polityków w XIX-wiecznej Europie. Pełnił funkcję premiera Prus, następnie kanclerza Rzeszy. W świadomości naszego narodu zapisał się jako człowiek o zdecydowanie antypolskich poglądach, jednak w pamięci jego ówczesnych rodaków już za życia stał się legendą, bohaterem uznawanym za twórcę zjednoczonego Cesarstwa Niemieckiego. Pozostałości tej estymy można obecnie odnaleźć także na terenie naszego kraju. W trakcie wypoczynku na Mazurach warto bliżej przyjrzeć się niezwykle ciekawej historii tych ziem, które po II wojnie światowej zostały włączone do Polski.
Trend na budowanie wież i kolumn ogniowych pojawił się tuż po śmierci Bismarcka, choć pierwszy tego rodzaju obiekt powstał w 1868 roku na Dolnym Śląsku na Jańskiej Górze, czyli jeszcze za życia kanclerza. Pod względem architektonicznym obiekty miały formę prostych budowli o kształcie wieży lub kolumn z nadbudową w postaci misy ogniowej. Z reguły każda wieża miała oryginalny, unikalny charakter, choć pojawiły się próby zunifikowana kształtu. Znaczna część wież uległa zniszczeniu, przede wszystkim w skutek działań w trakcie II wojny światowej. Na szczęście wieża Bismarcka w Srokowie nie podzieliła tego losu.
Budowa wieży Bismarckiej w Srokowie (dawniej niem. Drengfurt)
Za wzór wieży w Drengfurcie posłużyła okrągła wieża widokowa w Rudolstadt w Turyngii, która posiadała oświetlenie i dobudówkę zwieńczoną blankami. Pomysłodawcami jej budowy było pięciu wielbicieli Bismarcka, którzy w roku 1899 założyli komitet wieży Bismarcka pod przewodnictwem burmistrza Nickiena. Członkowie komitetu wystosowali apel o darowizny. Wkrótce zebrali 2500 marek. Na lokalizację wieży wybrano Fürstenauer Berg, czyli dzisiejszą Diablą Górę. Pierwotny projekt wieży utworzył Baurat Bergmann z Gumbinnen, jednak w trakcie budowy plany zmieniono przez Fritz Becker z Rastenburga. Kamień węgielny pod wieżę Bismarcka w Srokowie położono 19 października 1901 roku. Całkowity koszty budowy wyniósł około 13.000 marek. Za wykonanie projektu odpowiedzialna była firma budowlana Modricker z Rastenburga. Do budowy wykorzystano surowe kamienie polne oraz cegły. Po jej zakończeniu teren wokół wieży ponownie obsadzono jodłami.
Wieża z czasów inauguracji
Okrągła wieża widokowa o wysokości 12,5 m, zwieńczona blankami posiadała nadstawę o wysokości 5 m. Budowla, osadzona na planie prostokąta, wyposażona była w oświetlenie. Od zachodniej strony do łukowego portalu wejściowego (o wymiarach 2,70 x 1,20 m) wiodły schody. Strefa wejściowa mała formę portalu i była lekko zabudowana z przodu.
Nad wejściem w formie portalu umieszczony był polerowany granitowy kamień, ozdobiony złotym napisem „Unserm Bismarck” (nasz Bismarck), a do trzonu kolumny przytwierdzony medalion Bismarcka. Na platformę widokową wieży wiodły, skręcające się w prawo, żelazne schody. Dobudówka o podstawie 4,5 x 3 m i wysokości 5 m miała pełnić funkcje tarasu widokowego. Wyjście z wieży na taras prowadziło przez ostrołukowy korytarz, na końcu którego widniał kamień z napisem 1902. W szczyt wieży został wbudowany blaszany kocioł ogniowy z blachy
Wieża Bismarcka Srokowo – dzieje wieży
Choć budowę wieży Bismarcka w Srokowie zakończono w 1901 roku, do użytku oddano ją w lipcu 1902 roku. Tuż po uroczystej inauguracji zlecono wykonanie projektu zagospodarowania terenu wokół wieży. Plany obejmowały nasadzenie ozdobnych krzewów i drzew oraz przygotowanie alejek i trawników. Wieża stała się dużą atrakcją turystyczną.
Podczas I wojny światowej, pomimo prowadzonych w pobliżu działań zbrojnych, budowla nie ucierpiała (odłamki uszkodziły jedynie drzwi). W 1914 roku dzięki darowiznom miasta i państwa, 80 m na zachód od wieży, wzniesiono kamień upamiętniający mieszkańców regionu, którzy zginęli w czasie wojny. W 1950 roku Drengfurt zyskał polską nazwę i chociaż podczas II wojny światowej został zniszczony w 60% wieża Bismarcka w Srokowie nadal stała. Jednak czterdzieści lat później była już tylko ruiną. Brakowało górnej części, platformy oraz blanków. Przed 1993 rokiem usunięto napis i medalion, a kamień pamiątkowy pozbawiono żeliwnej płyty z napisem.
6 września 2004 roku z inicjatywy konserwatora zabytków Wieżę Bismarcką w Srokowie objęto ochroną zabytków. W tym samym roku powstały plany powołania stowarzyszenia do renowacji wieży, do dziś jednak ich nie zrealizowano.
Kierunek wieża Bismarcka w Srokowie
Aby dojechać do wieży, należy ze Srokowa kierować się drogą wojewódzką 650 w stronę Węgorzewa, następnie skręcić w lewo bezpośrednio za wsią. Wieża Bismarcka znajduje się kilkaset metrów od masztu GSM, na zalesionym wzniesieniu.
Zobacz również
- Wieża Ciśnień w Giżycku – wspaniała wieża widokowa!
- Jezioro Rydzówka – jedno z mniejszych jezior na Pojezierzu Mazurskim
- Mazury – co warto zobaczyć?
- Wilczy Szaniec (Gierłoż, Mamerki) – Kwatera Hitlera
- Mosty w Stańczykach znane jako Akwedukty Puszczy Rominckiej
Janericloebe, Public domain, via Wikimedia Commons
