Szacuje się, że Kraina Tysiąca Jezior liczy w rzeczywistości prawie trzykrotnie więcej jezior niż wynika to z jej nazwy. Zatem ile jest jezior na Mazurach? W środkowej części Pojezierza Mazurskiego znajduje się prawie 2600 jezior, które są połączone wieloma kanałami mazurskimi. W centralnej części Mazur, w celu umożliwienia żeglugi po jeziorach, utworzono system sztucznych kanałów, do których zalicza się kanały: Brożajcki, Giżycki, Grunwaldzki, Jegliński, Kula, Mazurski, Mioduński, Niegociński, Szymoński, Piękna Góra, Sztynorcki, Tałcki oraz Węgorzewski.
Mazury nieoczywiste
Geneza nazwy „Mazury” zaskoczy większość Polaków. Nazwa ta wywodzi się od przedrostka „maz”, oznaczającego dawniej „smolić”. Z połączenia z przyrostkiem „ur” powstał termin określający smolarzy zamieszkujących leśne i błotniste tereny w tym regionie.
Nazwa Mazury kojarzona jest z Krainą Tysiąca Jezior, natomiast lokalni mieszkańcy często nazywają swój region Mazurskim Morzem. W tym regionalnym określeniu jest trochę prawdy, gdyż ok. 10 tys. lat temu cały obszar Mazur pokryty był lodem. Cofający się do Bałtyku lądolód do Bałtyku wzgórza morenowe, usypane równoleżnikowo. W zagłębieniach pomiędzy wniesieniami pozostały wielkie bryły topniejącego lodu, które wraz płynącymi ich korytami rzekami wypłukały głębokie rynny. W taki sposób tworzący się ląd przybierał nieregularne kształty i zaczęły pojawiać się wyspy oraz półwyspy, które w krótkim czasie pokryła bogata roślinność puszczy. Cały obszar Mazur został usiany licznymi jeziorami.
Ile jest jezior na Mazurach?
Kraina Wielkich Jezior Mazurskich zajmuje powierzchnię ok. 54 tys. ha, z tego 18 tys. stanowią wody, a 29 tys. ha pokrywają lasy. Na tym obszarze można doliczyć się około 2 600 jezior, czyli ponad dwukrotnie więcej niż wynika z popularnego określenia tej krainy. Na Mazurach znajduje się 11 rezerwatów przyrody i 8 parków krajobrazowych. Obszar ten zamieszkuje ok. 1,5 mln mieszkańców.
Ile jest jezior na Mazurach -rekordowe jeziora
Największą atrakcją turystyczną Krainy Wielkich Jezior stanowią oczywiście wspaniałe jeziora, w tym największe w Polsce Jezioro Śniardwy o powierzchni 113,4 km2. Śniardwy wprawdzie są największe, lecz Jeziorak najdłuższy, natomiast Kisajno może się poszczycić największą powierzchnią wysp. Wśród najgłębszych możemy wymienić jeziora: Babięty Wielkie, Piłakno, Ełckie, Isąg i Tałty. W czołówce jezior o najdłuższej linii brzegowej odnajdziemy: Jeziorak, Śniardwy, Nidzkie oraz Kisajno. Listę najpłytszych jezior otwiera: Mewa, w następnej kolejności przytoczyć można: Kacze, Dłużek, Rominty i Druglinek.
Największe – Śniardwy
Największe jezioro Warmii i Mazur nazywa się często mazurskim morzem. Śniardwy liczą dokładnie 22 km długości, 13,5 km szerokości i mają powierzchnię 113,4 km2. Jednak są dość płytkim jeziorem, o średniej głębokości sięgającej zaledwie 5,8 metra. W najgłębszym miejscu głębokość osiąga 13,4 m. Tak płytki akwen powoduje, że Śniardwy skrywają wiele mielizn i leżących tuż pod taflą wody łach kamieni. Śniardwy są niewątpliwie wielkie, ale uchodzą też za niebezpieczne ! Dno jeziora przy brzegach jest kamieniste, a płycizny występują już w odległości 50 m od lądu.
Śniardwy trzeba zobaczyć, aby przekonać się, że są tu miejsca, z których nie widać drugiego brzegu. Wietrzna pogoda sprzyja powstawaniu na tym akwenie dużych fal, przypominających morskie grzywacze. Gdy jezioro spowije mgła, nawet doświadczony żeglarz może poczuć się jak w surrealistycznej scenerii. W związku z tym, Śniardwy przeznaczone są głównie dla wytrawnych wodniaków. Dlatego warto się tam wybrać w towarzystwie doświadczonego żeglarza lub Rybiego Króla, który według lokalnych legend żyje w tym jeziorze i ponoć pomaga tym, którzy szanują jego królestwo.
Najdłuższy – Jeziorak
Jeziorak jest najdłuższym naturalnym jeziorem w Polsce. Położony jest w zachodniej części Warmii i Mazur, w kompleksie jezior Pojezierza Iławskiego i ciągnie się aż przez 27,5 km. Jezioro to ma liczne przesmyki i przewężenia oraz tworzy naturalne wyspy. Brzegi Jezioraka usiane są licznie powstającymi marinami, hotelami, puntami gastronomicznymi i gospodarstwami agroturystycznymi. Akwen otoczony jest uroczymi lasami, które z okolicznymi jeziorami tworzą Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego.
Z najdłuższą linią brzegową
Jeziorak, to nie tylko najdłuższe polskie jezioro. Szczyci się także najdłuższą linią brzegową na Mazurach, która jest równa linii brzegowej Bałtyku – aż 514 km !
Z największą powierzchnią wysp
Kisajno to jedno z sześciu połączonych jezior, które określa się także mianem Mamry. Kisajno szczyci się wyjątkowymi walorami krajobrazowymi. Jest usianym wyspami, malowniczym jeziorem, chętnie uwiecznianym na fotografiach i pocztówkach.
W całym akwenie znajduje się ponad 30 wysp o łącznej powierzchni ponad 200 ha. W południowej części jeziora Kisajno znajduje się archipelag złożony z 15-stu, różnej wielkości wysp, które sprawiają, że Kisajno wydaje się o wiele mniejsze, niż jest w rzeczywistości. A jest to niemały obszar, bo obejmuje prawie 1 900 ha. Do większości wysp na jeziorze Kisajno nie można jednak przybijać, gdyż znajdują się na nich rezerwaty przyrody, z licznymi gatunkami ptactwa wodnego. Północna część Kisajna ma inny charakter i stanowi popularny szlak żeglugowy łączący Giżycko ze Sztynortem i Węgorzewem.
Najgłębsze i najpłytsze mazurskie jezioro
Babięty Wielkie to akwen połączonych jezior mazurskich: Babięty, Babant, Babant Wielki i Babant Duży, które są położone w gminie Dźwierzuty (powiat szczycieński). Wśród mazurskich zbiorników jezioro to szczyci się największą głębokością, która wynosi 65 metrów. Jest jeziorem pochodzenia morenowego o powierzchni 264 ha, długości 5 km i szerokości 1,1 km. Mewa natomiast jest najpłytszym jeziorem Mazur. Ma 0,3 ha powierzchni, a jego średnia głębokość wynosi 30 cm.
